Visie op zorg voor het levenseinde

Inleiding : zorg voor het leven en zorg voor de mens :

Onze visie op palliatieve zorg ligt geheel in het verlengde van onze visie op wonen en zorg, waarbij we vertrekken vanuit menswaardige, holistische en emancipatorische zorg en vanuit een christelijke inspiratie, waarbij de beschermwaardigheid van het leven primeert.

Met warme en oprechte aandacht voor de levensgeschiedenis, de relationele verwevenheid, de menselijke waardigheid en het zelfrespect gaan we met onze bewoner en zijn familie op weg. Daarbij zoeken we steeds naar een doel, naar wat het leven betekenis geeft, maar ook naar de zin van wat de bewoner overkomt, naar iets wat steun geeft en helpt om verder te kunnen.

Visie :

Wij willen alles in het werk stellen opdat de bewoner op een waardige wijze afscheid kan nemen van het leven, -indien hij het wenst - omringd door al wie de zorg heeft helpen dragen.

Palliatieve zorg is binnen ons woonzorgcentrum een heel belangrijk aspect. Daarom is het nuttig om duidelijk te stellen wat wij onder palliatieve zorg verstaan : palliatieve zorg is de zorg die begint op het moment dat genezing niet meer mogelijk is.

Dat betekent dat voor vele mensen palliatieve zorg al heel vroeg begint, meestal voor ze naar ons woonzorgcentrum zijn verhuisd. Zo is bijvoorbeeld het omgaan met diabetes, gewrichtsaandoeningen en diverse ouderdomsziekten niet gericht op genezing maar op kwaliteit van het leven, wat eigenlijk palliatieve zorg is.

Palliatieve zorg beoogt een goed leven.

Terminale zorg is dan de zorg voor het sterven en beoogt een goede dood.

Het behoort tot de prioriteiten binnen ons woonzorgcentrum om een goed uitgebouwde palliatieve en terminale zorg aan te bieden. We streven naar een zorg die zich richt op het verlichten van het lijden, het bestrijden van hinderlijke symptomen, het bieden van psychosociale ondersteuning en het bevorderen van een betekenisvolle afronding van het leven voor de bewoner en zijn familie. Het is een zorg die oog heeft voor de mens in zijn totaliteit en deel uitmaakt van het zorgaanbod dat de bewoner gedurende heel zijn verblijf ontvangt. Daarom zullen wij in de terminale fase steeds een ziekenhuisopname proberen te vermijden. We streven er immers naar om de bewoner in zijn vertrouwde omgeving te laten sterven.

Hartelijkheid, beschikbaarheid en nabijheid liggen aan de basis van een diepmenselijke relatie die we doorheen het verblijf met de bewoner proberen op te bouwen. Ze mondt uit in een intense verbondenheid die het vertrouwen schept dat de zorg goed zal zijn, dat ze zal aansluiten bij zijn levensverhaal en bij zijn diepste-ik.

Indien mogelijk vragen wij aan de bewoner het engagement om ons deelgenoot te maken van zijn visie op het levenseinde. Op die manier kunnen wij een zo goed mogelijke terminale zorg voorzien, afgestemd op zijn wens. De bespreking van de persoonlijke visie op het levenseinde, van de keuzes die de bewoner wenst te maken in verband met de zorg aan het einde van het leven, of van de richting die hij daarbij wenst uit te gaan, noemen we vroegtijdige zorgplanning. Het is een uitnodiging om te komen tot een open dialoog met de familie, huisarts en andere zorgverleners met de bedoeling om vragen, angsten en waarden van de bewoner uit te klaren en op die manier zijn welbevinden te verbeteren. Het accent ligt hierbij op zorgzaam en zorgvuldig communiceren en op het op gang brengen van een proces van afronding.

Doorheen heel de zorg streven we naar een zorgzame en zorgvuldige open communicatie en een hartelijke en diep-menselijke nabijheid. Deze liefdevolle en deskundige omkadering maken bij het levenseinde het sterven tot een diepmenselijk gebeuren, waarin zowel verdriet en afscheid als overgave en vertrouwen hun plaats krijgen.

De mogelijke vraag naar levensbeëindiging wordt vaak gesteld vanuit een angst en een ontwetenheid over de heel diverse mogelijkheden van een goede palliatieve en terminale zorg. Mensen streven naar kwaliteit van leven en naar een waardig sterven. Wanneer we echter tot de vaststelling moeten komen dat ondanks alle nu beschikbare palliatieve en terminale mogelijkheden bepaalde symptomen niet onder controle te krijgen zijn en zo hinderlijk blijven voor de bewoner dat ze een waardig stervensproces in de weg staan, kan de bewoner na overleg met de familie en huisarts, kiezen voor palliatieve sedatie.

Bij palliatieve sedatie wordt het bewustzijn van de bewoner kortdurend of onafgebroken uitgeschakeld door toediening van medicatie.

Palliatieve sedatie heeft nooit het doel om de dood te veroorzaken of het stervensproces te versnellen.

De vraag naar euthanasie ebt meestal weg bij een kwaliteitsvolle palliatieve en terminale zorg die de levenskwaliteit soms aanzienlijk doet verbeteren. Nochtans zullen wij iedere vraag naar euthanasie, steeds gesteld door iemand voor wie het lijden ondraaglijk is of omwille van de angst dat het ooit zo zal worden met deskundige en warme zorg begeleiden. Het evenwicht tussen de wil van de bewoner - in relatie met zijn omgeving - en de toetsing van het euthanasieverzoek aan de hand van wettelijke criteria zal daarbij uiterst belangrijk zijn.

Een goede palliatieve en terminale zorg houdt ook in dat er aandacht wordt besteed aan verlies- en rouwgevoelens.

De bewoner kan rouwen om het verlies van mogelijkheden en bezittingen, om verbroken verbindingen, om onzichtbare of onuitgesproken gebeurtenissen uit het verleden, om het naderend levenseinde, ... Wie achterblijft kan rouwen om het verlies van een dierbare. Het brengt emoties mee en vraagt tijd. Gedurende die tijd willen wij graag beschikbaar zijn en mee op weg gaan.

Zorg voor medebewoners

Als residentiële voorziening met de uitdrukkelijke keuze voor het samenleven in leefgroepen zijn we er ons van bewust dat het levenseinde van een medebewoner een grote(re) impact kan hebben binnen de leefgroep.

We willen ons dan ook engageren om de (naaste) medebewoners van de stervende bewoner te ondersteunen en bij te staan.

 

Zorg voor medewerkers :

Palliatieve en terminale zorgverlening is één van de taken voor medewerkers binnen een woonzorgcentrum. Omwille van de diep-menselijke relaties die ze met bewoners opbouwen, willen we onze medewerkers ook in die taak steeds op een deskundige en kwaliteitsvolle manier begeleiden. Bovendien zullen we hun emotionele en morele moeilijkheden respecteren bij het al dan niet uitvoeren van specifieke zorginterventies op palliatief en terminaal vlak. Zij kunnen in geen enkel geval verplicht worden om deel te nemen aan een euthanasie bij een bewoner.Ook met onze medewerkers zullen we steeds streven naar een zorgzame en zorgvuldige communicatie.

Besluit :

Palliatieve zorg is een zorg die doorheen heel het verblijf van de bewoner in ons woonzorgcentrum aanwezig is. Het is immers de zorg voor het leven. Ze geeft ons de mogelijkheid om in relatie te gaan met de bewoner en zijn familie en op die manier te komen tot een betekenisvolle afronding van dat leven. Onze palliatieve zorg wordt ondersteund door het geloof dat innerlijke ontplooiing en groei steeds mogelijk blijven.

Wanneer het moment nadert dat we die bewoner die ons is toevertrouwd en ons zo diep heeft kunnen raken uit handen moeten geven, over de grens van dit leven heen, zullen we met onze terminale zorg alles in het werk stellen om hem op een waardige manier afscheid te laten nemen van dit leven.

De bewoner, zijn familie en onze medewerkers, die ons hun vertrouwen hebben geschonken door met ons in relatie te gaan, door ons te laten binnenkijken in hun diepste zijn en door hun kwetsbaarheid met ons te delen, kunnen ten allen tijde rekenen op onze deskundige en diep-menselijke nabijheid.